GOLDFINGER

(A laser is about to cut Bond in half.)
Bond: I think you made your point. Thank you for the demonstration.
Goldfinger: Choose your next witticism carefully Mr. Bond, it may be your last.
Bond: Do you expect me to talk, Goldfinger?
Goldfinger: No Mr. Bond, I expect you to die!

Sexy

(Dit verhaal is eerder verschenen als column in het Antilliaans Dagblad)

Ibi gaat vandaag niet naar school, hij blijft thuis om de kastanjes klaar te maken die ’s avonds verkocht moeten worden. Zijn moeder ligt in bed met een steeds vaker terugkerende hoofdpijn. Zij heeft een doek om haar hoofd gebonden, doordrenkt van awa maravia, een wonderwater tegen alle kwalen. Tegen haar hoofdpijn werkt dit wondermiddel echter niet zo snel.

Ibi haalt eerst een zak kastanjes, fruta di pan, bij de Venezolaanse barkjes. De zak is te zwaar om te dragen, hij vervoert hem in een garoshi die hij zelf in mekaar heeft getimmerd van een aardappelkist. De wiel is van een oude step die hij op de vuilnishoop heeft gevonden. Daarna worden de kastanjes in een grote kerosineblik op een vuur van houtskool gekookt. Dat koken duurt een paar uren. De kastanjes moeten dan afkoelen en in kleine zakjes verpakt worden. Er hoort ook een stukje kokosvrucht bij. Hij moet niet vergeten ook een paar gedroogde kokosnoten mee te brengen.

Er is vanavond een belangrijke voetbalwedstrijd in het rifstadion en die kans mogen zij niet missen, de kastanjes zijn een voorname bron van inkomsten. Het is niet erg dat hij vandaag niet naar school gaat, want het is woensdag en er is maar halve dag school. Zij hebben trouwens ook zwemles en hij kan al zwemmen, hij zwemt als een vis, alle jongens van het Rif kunnen zwemmen.

Het huis waar Ibi en zijn moeder in wonen is niet meer dan een vertrek van vier bij vijf, dat vroeger dienst deed als koetshuis. Een deel van de ruimte is afgeschermd met een schot van hardkarton en een gordijn, dat is de slaapkamer van zijn moeder. Daar trekt zijn moeder zich terug als zij bezoek krijgt van een vriend. De laatste tijd komt Hosé vaak. Ibi krijgt van Hosé altijd twee kwartjes en dan gaat hij als de bliksem naar de chinees in West-End om een loempia en een rode limonade te kopen. Wanneer hij weer thuiskomt is Hosé al weg en baadt zijn moeder zich in een teil in de slaapkamer. Ibi moet een emmer water aandragen.

Koken en afwassen gebeuren buiten op een tafel naast de voordeur. Naast de tafel staat een ton met drinkwater, afgedekt met een doek tegen het stof en de muskieten. Het huis heeft geen toilet en stromend water. De nachtelijke behoeften doen Ibi en zijn moeder in een emmer. ’s Morgen vroeg, voordat de buurt wakker wordt, gaat zijn moeder de emmer ledigen in een van de openbare toiletten op het Rif. Als zij geen zin heeft om zover te lopen en niemand kijkt, dan smijt zij de troep op het open plein achter het huis. De zon doet overdag haar werk.

Ibi heeft een jaar op het Sint Thomas College gezeten en deed het uitstekend op school, maar zijn moeder kon het schoolgeld van vijf gulden per maand niet opbrengen en moest Ibi naar het Sint Vincentius College, skol di pòrnada. Ondanks het schoolverzuim is Ibi onafgebroken de eerste van de klas. Voor taal en rekenen krijgt hij nooit minder dan een negen. Hij houdt van lezen, maar hij heeft thuis geen boeken. Iedere middag na school gaat hij rondneuzen in boekhandel Van Dorp in de Breedestraat en als niemand hem ziet gaat hij stiekem in een hoek een boek zitten lezen. Als hij gesnapt wordt door het winkelpersoneel, dan wordt hij eruit gegooid. Behalve door een dikke, goedlachse mevrouw, die doet alsof zij hem niet gezien heeft. Later wilt hij advocaat worden, hij vindt de boeken waarin advocaten voorkomen heel spannend. Nu eet hij alleen maar advocaat op brood.

Ibi is na een lange studie inderdaad advocaat geworden. Hij woont nu in Jan Sofat, maar zit iedere zaterdagmiddag in Netto Bar, hij is zijn oude buurt niet vergeten. De wijk waar hij woonde heette Rochi. Rochi en andere buurten moesten wijken voor de viaduct, die een stuk romantiek van Otrobanda verwoest heeft. De bewoners werden ondergebracht in volkswoningen in wijken zonder coherentie en sociale controle, broeihaarden van drugshandel en andersoortig misdrijf. De moeder van Ibi, een grote zwaargebouwde vrouw, de schrik van de buurt –zij kon geen zin zeggen zonder minstens vijf keer het woord k... te gebruiken- heeft de verhuizing niet overleefd.

Otrobanda is sexy en Otrobanda is van het volk. Dit is een contradictio in terminis, als iets sexy is dan wordt het van het volk afgenomen en dat gebeurt nu met het rifgebied. Men kan een economische ontwikkeling niet tegenhouden, prediken de wijzen. Maar een economische ontwikkeling zonder sociaal gezicht is kortzichtigheid en vragen om problemen op termijn. Misschien kan Ibi dit beter uitleggen.

K.

Tien geboden voor de autonome Curaçaoënaar

1. Hij houdt zich aan zijn afspraken.

2. Hij komt nooit te laat.

3. Hij geeft altijd terug wat hij geleend heeft.

4. Hij zet de tering naar de nering.

5. Hij komt uit voor zijn mening.

6. Hij laat zich niet koeioneren.

7. Hij laat zijn hond niet aan een touw in de zon creperen.

8. Hij maakt geen onderscheid tussen goed en slecht haar.

9. Hij stapt flink door en slentert niet.

10. Hij geeft een stevige hand.

K.

Tien geboden voor de man

1. Hij hoeft niet mooi te zijn, die ideale man van ons. Hij hoeft ook niet rank en slank te zijn. Hij moet – zoals de advertenties dat noemen - slechts een respectabel voorkomen te hebben. Het is tenslotte niet prettig als iedereen denkt, wanneer men met zijn uitverkorene wandelt, dat men met het komische nummer van een circus reist.

2. Hij hoeft niet uit te blinken door geest of intellect. Er is niets afmattender dan vier en twintig uur per etmaal geconfronteerd te worden met geest en intellect. Hij moet een behoorlijk verstand te hebben en – met het oog op de omgang met ons – zeer veel humor.

3. De ideale man is netjes. Hij heeft geen vlekken op zijn revers en geen bureau waarin men slechts met de hulp van een bekwame berggids een spoorboekje kan vinden.

4. Hij heeft weliswaar een gelijkmatig humeur, maar hij is ook weer nadrukkelijk zonnestraaltje, dat het leven zonder enige critiek jubelend aanbidt.

5. Hij mag natuurlijk best denken dat de wereld om hem draait, maar hij moet geleed hebben zijn wilde verontwaardiging in te tomen, als wij het vijf minuten per jaar vergeten.

6. Hij mag vanzelfsprekend het eerst de krant hebben, maar hij moet – voor hij de etensbak van de hond met de familieberichten reinigt – bedenken dat wij op school ook hebben leren lezen en dat wij zo graag ook nog wat druklettertjes zien voor we ons ter ruste begeven.

7. Hij hoeft geen sonnetten te scheppen met onze schoonheid als onderwerp, maar hij moet ook niet ’s avonds laat in de taxi naar huis gapen: Hè, hè, ik zal blij zijn als ik eindelijk in mijn bed lig.

8. Hij mag beslist nooit onze verjaardag, onze trouwdag, onze verlovingsdag en nog een half dozijn andere dagen vergeten en hij moet weten dat wij dol rose bloemen zijn en paarse niet kunnen uitstaan.

9. Hij moet ons altijd laten voorgaan, behalve als wij ’s nachts beneden in de gang iets menen te horen ritselen.

10. Hij moet vooral altijd van ons houden en het ons op de meest ongezette tijden mededelen. Men oliet een machine immers ook, opdat deze blijmoedig en geruisloos voorga...?

INA VAN DER BEUGEL

Tien geboden voor de vrouw

1. Zij mag natuurlijk mooi zijn, maar lelijk is meestal leuker, als er tenminste zoveel coupe in zit dat je telkens vertederd wordt, als je haar ziet.

2. Voor mijn part kent zij de hele encyclopedie van buiten, als ze maar niet voortdurend met citaten smijt en wijs genoeg is om ons (en hoe ten onrechte!) in de waan te laten, dat wij ièts meer weten.

3. Zij mag best het huishouden organiseren, als ze maar niet zo dogmatisch gelooft in de zelf geschapen regelmaat dat ze de chaos, op ogenblikken waarop die aangenamer is, als een ongeluk beschouwt. Ze moet maaltijden durven overslaan zonder wit weg te trekken.

4. Zij moet niet geloven in de grote schoonmaak en geen behoefte gevoelen de aangename wanorde van ons vertrek te herleiden tot de atmosfeer van een hotelkamer in Goes.

5. Ze moet ons serieus nemen als wij schoolziek zijn. Dus nooit: ‘Stel je niet zoo aan’, doch steeds: ‘Ach, arme jongen – je zag er ook zo moe uit’ – en dan het ontbijt op bed.

6.Ze moet de boeken, die wij op salarisdag hebben gekocht, het eerst ter hand nemen en zo nu en dan zeggen: ‘Dit moet je toch werkelijk eens lezen!’ En niet tactloos zijn als we het nalaten, doch er later in gezelschap toch over meepraten.

7. Ze moet als we ons gezamenlijk uitgaansavondje hebben, de kosten weten te drukken, zonder ooit te zeggen: ‘Zou je het wel doèn?’

8. Ze mag, als we een nieuwe das hebben gekocht, nooit zeggen: ‘Von-je diè nou zo aardig?’

9. Ze moet, als de visite weg is, op natuurlijke toon kunnen zeggen: ‘O, ik vond het helemaal niet erg, die moppen nòg eens te horen – je vertelt ze zo aardig.’

10. Ze moet, als we net in bed liggen, nimmer zeggen: ‘O, de vuilnisbak moet nog buiten worden gezet.’

S. CARMIGGELT

FPI ku Pakete Pa Prensa

Willemstad, 6 yüni 2008-Fundashon pa Planifikashon di Idioma, selebrando su di dos lustro a opsekiá miembronan di prensa un pakete pa yuda skibi papiamentu korekto.

Djabièrnè durante un konferensia di prensa na instituto di FPI representantenan di medionan di komunikashon a risibí un pakete di material pa sostené periodista, lokutor, redaktor i otro profeshonalnan den nan trabou di skibi na papiamentu. E pakete ta konsistí di dos buki i un cd.

E promé buki ta indiká kiko ta bon uzo i kiko ta uzo inkorekto di papiamentu i e ta duna splikashon tambe. Bo ta lesa dikon bo tin ku desaprobá palabra manera fanatikadanan i klientelanan. Pakiko ta skohe pa inisial i no pa inishal? E buki ku tin e título Algun fenómeno den desaroyo di papiamentu ta di e papiamentista Enrique Muller.

Di Thelma Anthonia tin e buki Banko di palabra den e pakete. Durante añanan di trabou komo traduktor na FPI sra. Anthonia a kolekshoná un gran kantidat di palabra i ekspreshon. E kolekshon akí tabata disponibel den un forma digital pa prensa, pa otro profeshonalnan i pa algun skol. Awor a publiká e banko den forma di dikshonario. Den e dikshonario akí bo ta haña palabranan komun i otronan mas inkomun manera restitushon pa teruggave, taksabel pa belastbaar i solushonnan manera karga di buèlta òf sifra indikativo. Bo ta topa vários palabra aden ku bo no ta haña den un dikshonario regular. E banko tin mas òf ménos 15.500 entrada.

E di tres komponente den e pakete ta e famoso kontroladó di ortografia papiamentu Spèlchèk. E kontrografia akí, manera ta yam’é ta traha ku Microsoft Windows pa Vista i ku Office 2007. E vershon anterior ta pa Windows XP i ta bai te Office 2003. E Spèlchèk ta kontené 36.000 palabra i lo yuda e miembronan di prensa, i otronan ku ta skibi, basta leu den e trabou di kontrolá pa asina limpia nan teksto na papiamentu. Tin tres partner den e proyekto di Spèlchèk, esta Traducciones Joubert, De Computerclub i Fundashon pa Planifikashon di Idioma. Na 2001 Prensa Uní a otorgá premio di ekselensia na Spèlchèk.

FPI ta konfia ku e pakete lo duna un aporte na trabou di tur dia di profeshonalnan manera miembronan di prensa i di e forma akí sostené avanse di papiamentu mas i mas. Tur e tres produktonan ta optenibel na libreria i na ofisina di Fundashon pa Planifikashon di Idioma. E preisnan sin ob. ta respektivamente: fl. 39,50, 75,- i
75,- pa e Spèlchèk.

Dr. Ronnie Severing
Direktor di
Fundashon pa Planifikashon di Idioma


Thelma Anthonia


Enrique Muller


Sidney Joubert i Winsel Peney


Dr. Ronnie Severing

Konosé bo Isla 2008-06: Een lied

Land, mijn land gij zijt mij dierbaar,
Land vol schoonheid overal,
Land, ‘k wil u mijn hart verpanden,
En u trouw zijn bovenal

Dit is het refrein van een bekend lied dat vroeger gezongen werd.

Vraag: Bij welke gelegenheid werd dit lied vaak gezongen?

Sluitingsdatum: zondag 6 juli 2008

Prijs: een cadeaubon van The Movies .

Sponsor: Datelnet n.v.

(Het inzenden van het antwoord op de prijsvraag gebeurt via e-mail:

revers@cura.net

of door een reply op de door U ontvangen mail van Learnforfun. De winnaar wordt door loting bepaald uit de goede inzendingen.)

Konosé bo Isla 2008-05: antwoord

Antwoord: Het beeld van Julian Coco staat op het pleintje van Colon Shopping Center naast de gasolinepomp met het gezicht naar de Roodeweg.

Er zijn 10 inzendingen, waarvan 7 goed:

Papi La Reine
Angelique Da Costa Gomez
Hubert Pop
Nelson Navarro
Joan Augusta
Nuelette Adams
Lianne Leonora
Augusta
Yolanda Chakoetoe
Carol Dick

Iedereen bedankt voor het meedoen.

De winnares is Nuelette Adams