Schuldsanitair

Iya zit met de handen in het haar. Haar kleindochter Karina moet haar eerste heilige communie doen en Iya komt precies vijfhonderd gulden tekort om de witte kanten jurk op te halen. Zij heeft de jurk eergisteren gezien. Prachtig! Karina zal eruit zien als een engeltje. Marisela, de buurvrouw, zal geel en groen zien van jaloezie, zij kan zich zo’n dure jurk nooit permitteren. Alleen weet Iya bij God niet waar zij de vijfhonderd gulden vandaan moet halen, zij staat bij iedereen in het rood. Vanmorgen nog moest zij Manuel, de Portugees van de toko op de hoek, uitschelden. Hij weigerde Karina een blikje corned beef en een half pond funchimeel mee te geven omdat het kredietboekje vol was. Een gierige lomperd, die Manuel. Hij woont al zijn hele leven op dit eiland, maar heeft de gierigheid nooit afgeleerd. Manuel wist niet hoe snel hij de spullen mee moest geven toen Iya in haar kapotte jurk in de winkel verscheen, zij was niet eens gebaad. En te weten dat zij zich niet kwaad mag maken van de dokter, niet goed voor haar bloeddruk.

Zij heeft al twee dagen hoofdpijn. Morgen moet zij de jurk ophalen, anders wordt die verkocht, had de naaister gezegd. Iya verscheurt liever de jurk, dan dat die verkocht wordt, de naaister weet niet met wie zij te maken heeft. Maar zover wilt Iya het niet laten komen. Zij heeft zich suf gepiekerd van wie zij die vijfhonderd gulden kan lenen. Nog meer schulden maken, zij wordt er niet goed van. De aflossing van de nieuwe ijskast heeft zij al drie maanden niet betaald, zij hoopt dat de Hindu die niet vóór het communiefeest komt halen. Hij zal in ieder geval de voordeur moeten openbreken, want zij gaat niet open doen. Het beeld van Sint Antonius staat ook al een week met het gezicht naar de muur toe.

Haar laatste hoop was Tiko, de peetoom van Karina. Maar Tiko kan niet en praat raar de laatste tijd. Hij zit bij gobiernu en werkt in het Bestuurscollege. De tijden zijn veranderd, had Tiko gezegd, er is nu Algemene Maatregel van Rijksbestuur Tijdelijk Financieel Toezicht. Bij de ingang van het Bestuurscollege staan twee Hollandse bewakers. Iedereen die binnenkomt moet zijn portemonnee openmaken en de bewakers noteren hoeveel geld je hebt. Wanneer je ’s middags het Bestuurscollege verlaat tellen de bewakers weer je geld en je moet het verschil verantwoorden. Vroeger kon je nog een briefje van honderd uit de staatskas achterover drukken, maar nu gaat dat niet meer. ‘Dus het spijt mij, Komader.’

Het meisje aan het loket van het onderstandkantoor vanochtend was ook een Nederlandse. ‘Mevrouw Maria, u ziet er stevig en gezond uit, waarom gaat u niet werken?’ Wat stevig en gezond, had Iya haar willen antwoorden, je ziet aan de buitenkant toch niet wat een mens van binnen mankeert, geef me mijn geld.

Iya had haast, want zij had maar twee uurtjes vrij gekregen van Chan, de Chinese eigenaar van de wasserij waar zij een handje meehelpt. Iedere keer als zij Chan om een gunst vraagt, moet zij hem haar billen laten betasten. Zij loopt dan naar de opslagplaats achter het gordijn en hij komt zogenaamd onopgemerkt achter haar aan. De andere vrouwen kijken de andere kant op. Chan ta gusta chanchan, mompelen zij.

Wat sta ik hier te suffen, denkt Iya, laat mij liever mijn werk doen voordat Chan begint te zeuren, daar komt hij aan.
‘Er staat een klant aan de balie, Maria. Ben je blind?’
Iya sloft naar de balie om de Hollandse klant te helpen die een stapel broeken op de toonbank gedeponeerd heeft. Hij glimlacht vriendelijk, Iya kijkt nors. Zij vult het bonnetje in, scheurt de carbonkopie af en deponeert die zonder op te kijken op de toonbank naast de broeken. De klant glimlacht nog steeds, pakt het papiertje op, vouwt het en zegt goedendag.

Iya spreidt de stapel uit en strijkt de broeken een voor een glad. In de zak van een van de broeken hoort zij iets ritselen. Zij steekt haar hand in de zak en haalt een geel bankbiljet tevoorschijn. Een briefje van tweehonderd euro. Zij kijkt snel om haar heen, iedereen is geconcentreerd aan het werken. Zou Tiko dit bedoelen met schuldsanitair?

K.