Over de brug

Als je over de pontonbrug loopt, dan ga je naar de overkant, maar niet noodzakelijkerwijs naar Otrobanda. Ha, ha, ha. Goed hè. Een spitsvondigheid van mij. Snapt u het? Nee? Otrobanda betekent overkant. Maar je kunt ook naar Punda gaan. Snapt U? Ha, ha, ha. Sommige mensen zeggen Otrabanda, maar dat is niet correct. Otra is geen Papiaments woord.

Vorige week liep ik over de brug richting Punda. Na jaren. Daar sta je niet bij stil, zeker niet midden op de brug. Ik kom vaker in Punda en ik kom vaker in Otrobanda, maar ik loop nooit van de ene kant naar de andere. Raar hè? In Otrobanda kom ik niet verder dan de Netto Bar. In Punda zit ik meestal bij het Pleincafé aan het Wilhelminaplein. Nu ik dit vertel, realiseer ik mij dat dit heel toevallig een afspiegeling is van onze samenleving. Ook historisch. Netto bar, een ontmoetingsplaats van de lokale bevolking. Pleincafé, toch wel het meest bezocht door Nederlanders. Bij Chu bestel je een glaasje groene rum in het Papiaments, op het terras van het Pleincafé bestel je een pilsje bij een van de aardige dames in het Nederlands. Historisch, omdat Otrobanda een volkswijk sui generis was en Punda de zetel van het koloniaal bestuur.

De Koningin Emmabrug is toch wel iets bijzonders, vindt u niet? Een pontonbrug die uiteraard op pontons drijft. Hoeveel? Iedere keer als een vaartuig de haven in of uit moet, draait de brug open, fascinerend. Er rinkelt dan een bel. De brug draait helemaal open of op een kier, dat moet je maar weten. Echte kenners kunnen dat zien aan de vlag die boven het bestuurdershuisje hangt. Als de bel rinkelt, gaan de mensen rennen. De toeristen kijken raar op. Wat is er aan de hand? Wanneer de brug begint te bewegen, blijven de toeristen die zich er toevallig op bevinden, erop staan. Zij beleven de kick van hun leven, gratis en voor niks. In Disney World moet je voor zo’n evenement betalen.

Na het rinkelen van de bel, schuiven hekken automatisch dicht aan de uiteinden van de brug. Sommigen kunnen nog net snel door de kleiner wordende opening glippen, andere snelle jongens springen er gewoon overheen. De rest blijft wachten, althans in het geval dat de brug maar even opengaat. Anders loopt iedereen naar de veerpontjes verderop, die gratis heen en weer varen.

Als kind vond ik het altijd een kunst hoe de stuurman met een grote bocht de boot feilloos afmeerde aan wal. Je hoorde de motoren ronken en ik hing over de reling om te kijken hoe de schroeven het water deden kolken. Je rook het zout van de zee vermengd met oliegeur. Heel het Schottegat rook toen naar olie. Wanneer de boot de wal raakte, stapte de matroos, de hulp van de stuurman, zelfverzekerd op de houten balk van de kade en maakte de boot vast met een dikke touw. Daarna rolde hij een houten opstapje voor de uitgang en haalde de ketting weg. De passagiers verdrongen zich voor de uitgang. De snelle jongens sprongen over de ketting. Wanneer ik groter ben, word ik ook een snelle jongen, nam ik mij voor.

Het is er niet van gekomen en nu sta ik geduldig op het Brionplein tussen de horde mensen te wachten totdat de brug weer dicht is. Dicht of open? Dit is een hardnekkige spraakverwarring. Wanneer ik vroeger te laat op school kwam, zei ik steevast: ‘De brug was open, meneer.’ ‘Dicht, bedoel je,’ antwoordde de meester. De meester had altijd gelijk.

Open of dicht, wanneer het hek openschuift, zet de hele horde zich in beweging richting Punda. Van de Punda kant komt ook een horde mensen richting Otrobanda. Een confrontatie, twee legers die elkaar aanvallen. De groepen naderen elkaar. Mensen in de frontlinie gaan sneuvelen, dit wordt een bloedbad. Maar er gebeurt niets, de groepen schuiven frictieloos in elkaar. En dan rinkelt de bel weer.