Afgelopen
zaterdag moest ik, in het kader van de open dag van ICUC, in een half uur tijd
een presentatie houden met als titel ‘De geschiedenis van jazz’. Als je nu
bedenkt dat de muziekvorm die men jazz noemt, omstreeks 1900 ontstaan is in New
Orleans en wij nu anno 2013 leven, waarin zelfs de muziek van Paul Anka als
jazz beschouwd wordt, in ieder geval, hij treedt binnenkort op tijdens de North
Sea Jazz festival Curaçaose editie, dan had ik heel wat uit te leggen in dat
half uurtje, niettegenstaande de hulp van onze goede vriend Ed Nahar, ook een
fervente jazzliefhebber. Jazz in een notendop dus.
Wie is er nu in godsnaam geïnteresseerd in
de geschiedenis van de jazz, zult u zich afvragen. Vergist u zich niet, er
zaten mensen in de zaal. De zaal was niet vol weliswaar, maar ook niet leeg. De
mensen die er zaten, waren echt geïnteresseerd in de jazzmuziek, wat je niet
kunt zeggen van de meeste bezoekers van het North Sea Jazz festival. Wat een rare naam trouwens voor een festival
gehouden op Curaçao, je zou eerder denken aan Caribbean Sea Jazz Festival.
“ Grandpa is going to sing at the North Sea
Jazz festival,” zegt Paul Anka tegen zijn achterkleindochter.
“Are you going to Europe without us?” vraagt
het meisje dat pas op school heeft geleerd dat de North Sea ergens tussen
Engeland en het vaste land van Europa ligt. Paul Anka heeft daar niet meteen
een antwoord op.
“Can you still sing, Grandpa?” vraagt een
andere kleindochter.
“Shut up,” schreeuwt Paul Anka.
Ik dwaal af. De geschiedenis van de
jazzmuziek vertellen in een half uur, ging dus niet. Trouwens die geschiedenis
is op het internet te vinden in alle graden van betrouwbaarheid, zoals alles op
het internet. Iedere gek kan op het net plaatsen wat hij wil.
Toen kwam ik op het lumineuze idee, al zeg
ik het zelf, om de aanwezigen zelf de veranderingen in de muziek te laten
ervaren die zich in de loop der jaren hebben voorgedaan.
Wij begonnen met ‘The Entertainer’ van Scott
Joplin op de piano, het schoolvoorbeeld van de Ragtime muziek.
Volledigheidshalve moet ik hier opmerken dat de naam ‘jazz’ nog niet bestond in
de periode waar wij het nu over hebben, namelijk rond 1900. Rond die tijd
hebben de zwarte Amerikanen, oftewel de Afro-Americans om het eerbiediger uit
te drukken, drie muziekvormen geïntroduceerd in New Orleans: de gospelmuziek,
de blues en de ragtime. Deze drie muziekvormen vormden de basis voor de jazz.
Als havenstad onderging New Orleans
invloeden uit de rest van de wereld. De stad had ook een rijke traditie aan
Europese muziek: de Opera House bijvoorbeeld en niet te vergeten de Mardi Gras.
Het is dan ook aannemelijk dat juist daar een heel nieuwe muziekvorm ontstond:
de jazz.
“Wacht eens even,” opperde iemand in de
zaal. “Andere steden ondervonden ook soortgelijke invloeden. Die steden hebben
ook bijgedragen aan de jazzmuziek.” Dat komt ervan als er deskundigen in de
zaal zitten, die moet je eigenlijk niet toelaten.
Wat hij zei, is waar. In New York
bijvoorbeeld heeft zich een eigen ontwikkeling voorgedaan op het gebied van de
jazz, maar daar hebben wij het gemakshalve niet over. Ik liet wel het verschil
horen tussen jazz uit New Orleans en jazz uit New York. Louis Armstrong versus
Duke Ellington.
Als je het over de geschiedenis van de jazz
hebt, dan is het heel belangrijk om je te realiseren dat de jazz, net als alle
andere muziek, ontstaan is als dansmuziek. Om dat te ervaren, dansten wij
tijdens de presentatie op de tonen van Louis Armstrong en Sidney Bechet.
Allebei uit New Orleans, maar Louis Armstrong klinkt rauwer en Sidney Bechet
geraffineerder.
De jazz was dansmuziek in de vorm van de New
Orleans stijl, die trouwens in Chicago populair werd, en de Swing stijl,
waarvan de Duke Ellington Big Band een van de belangrijkste vertolkers was.
No comments:
Post a Comment